Joke Veltman ontving op 7 april
2022 'De Parel' voor haar Musi-CI project.
(bron: https://www.zonmw.nl/nl/actueel/parelprojecten/parel-voor-het-project-musi-ci/, 10 april 2022)
Van alle projecten die ZonMw financiert, valt een aantal extra op: dit zijn de Parelprojecten. Sinds 7 april hoort ‘Musi-CI’ bij die projecten. Musi-CI is een training voor mensen met een cochleair implantaat (CI), een gehoorimplantaat dat geluid direct verbindt met de hersenen, zonder tussenkomst van het oor. Prima voor spraak en omgevingsgeluid, maar muziek klinkt door het apparaat chaotisch en vervelend. Joke Veltman, zelf CI-drager en musicus, ontwikkelde een training om muziek weer verdraagbaar en zelfs aangenaam te maken voor mensen met een CI.
De uitreiking van de Parel gebeurde tijdens de talkshow Samen Vooruit, met als thema de inclusieve samenleving. Algemeen directeur van ZonMw, Véronique Timmerhuis, lichtte toe waarom Musi-CI een Parel verdient. ‘Joke, de kracht van jouw ervaringsdeskundigheid heeft geleid tot een training die niet alleen werkt, maar ook wordt omarmd door de CI-zorgteams in het UMC Utrecht en het Radboudumc. Dat is een fantastisch resultaat waar jij de drijvende kracht achter bent geweest. En het spreekt boekdelen dat één van de deelnemers aan de training zegt: “Mijn leven is van een 1 tot 3 naar een 8 gegaan.” Resultaten om trots op te zijn.’
Enorme winst
Joke ontwikkelde de Musi-CI training toen zij zelf in 2013 een CI kreeg. Haar KNO-arts vertelde dat prettig naar muziek luisteren verleden tijd was, omdat het apparaat muziek niet goed kan overbrengen. Maar Joke vond toch een manier om haar brein te laten wennen aan de nieuwe klanken. Door veel te herhalen en naar veel verschillende soorten muziek te luisteren, begon ze weer een zekere logica in muziek te herkennen. Muziek ging zelfs weer aangenaam klinken. Een enorme winst, zeker als je je bedenkt dat veel CI-dragers bewust plekken mijden waar muziek gedraaid wordt.
Muziek is overal
Het is bekend dat muziek een positief heeft effect op de mens. Muziek zorgt voor onder meer voor ontspanning, het verlaagt de bloeddruk en vermindert stress. Maar als muziek je juist naar in de oren klinkt, kan dat veel stress opleveren. Muziek is immers overal om ons heen: op verjaardagen, op tv, in winkelcentra en restaurants. Zo kunnen CI-dragers ineens nergens meer naartoe zonder dat vreselijke geluid te horen. Dat vermindert de kwaliteit van leven aanzienlijk. Om meer CI-dragers te helpen, maakte Joke haar training ook geschikt voor anderen. Dat deed zij met hulp van CI-teamleden van het Radboudumc en het UMC Utrecht, de HAN Hogeschool en een subsidie uit het ZonMw-programma Voor elkaar!
Nieuwe beleving
Deelnemers aan de training ervaren enorme verbeteringen in hun muziekbeleving. Mensen die een heuse aversie hadden ontwikkeld tegen muziek, gaan weer met plezier naar concerten en luisteren weer naar de radio. Liedjes van vroeger herkennen is inderdaad geen optie meer, want melodieën gaan vaag klinken door het CI. Daarom neemt Joke deelnemers mee in wat nog wél kan. De training richt zich op de maat van de muziek, de klanken van de verschillende instrumenten en de sfeer die muziek oproept. Zo wordt dansen weer mogelijk, net zoals genieten van een film met spannende of ontroerende muziek.
Op dit moment schoolt Joke onder meer muziektherapeuten en logopedisten bij, zodat ook zij de training kunnen geven. Vanwege de kracht van ervaringsdeskundigheid, hoopt Joke dat ook andere CI-dragers met een muzikale achtergrond zich hierop willen toeleggen. Om de training meer toegankelijk te maken, wordt het volgende project van de Stichting Musi-CI een officiële effectstudie. Hierdoor kan de training in de toekomst hopelijk vergoed worden door zorgverzekeraars. Verder worden ook de mogelijkheden van Musi-CI verkend bij mensen met tinnitus of andere gehoorproblemen.